بزرگن جون شهادتون

بزرگن جون شهادتون
شاهه عنايت صوفي (جنم: 1655ع ملتان) جي شهادت جو واقعو 16 صفر 1130 هه (18 جنوري 1718ع اڱاري ڏينهن) ٿيو. شاهه لطيف جون شاهه عنايت سان ملاقاتون رهيون هيون. ان سال شاهه لطيف جي عمر 27 سال هئي. ڀيرومل مهرچند لکي ٿو ته شاهه عنايت پهرين مارئيءَ ۾ بيت چوندو هو پر ڀٽائيءَ سان ملڻ کانپوءِ سسئيءَ جا بيت وڻيس ته سسئيءَ ۾ بيت چوڻ لڳو.“ جيڪڏهن ان ڳالهه کي درست سمجهجي ته پوءِ پاڻ چئي سگهون ٿا ته شاهه لطيف سسئيءَ جا بيت هنگلاج واري سفر دوران ئي ان جُوءِ جي مشاهدي دوران چيا هوندا يعني 19 کان 21 سالن جي عمر ۾، ۽ ان کان پوءِ به، پر 1718 کان اڳ. لاهوت وارا بيت/ کاهوڙي ۽ رامڪلي جو مشاهدو به ساڳين پنڌن پيچرن ۽ خاص ڪري شاهه عنايت شهيد جي تحريڪ کان اثر ورتل آهن. شاهه لطيف جون شاهه عنايت سان ملاقاتون جهوڪ واري واقعي کان ڪي سال اڳ ٿيون، يعني 1713 کان 1717ع جي وچ ۾ جڏهن هو سامين سان سفر کانپوءِ ٺٽي طرف آيو، ۽ پوءِ لاڙ جا سفر ڪيا. هن دور تائين ٺٽي تي مغل گورنر راڄ ڪندا هئا، ۽ ڪلهوڙن جي گرفت سنڌ تي مضبوط ٿي رهي هئي. شاهه عنايت جي شهادت کان پوءِ ته ٺٽو به ڪلهوڙن جي انتظام ۾ هليو ويو.
مخدوم عبدالرحمان کهڙن وارو بزرگ پنهنجن 222 فقيرن سان گڏ ڪلهوڙن هٿان 1145 هه ۾ مسجد ۾ شهيد ڪيو ويو هو (تحفته الڪرام ص.338). ان وقت شاهه لطيف جي عمر 46 سال هئي ۽ شاهه حبيب جي وفات کي چار سال ٿيا هئا. انهن صوفين سان محبت سبب ميان نور محمد ڪلهوڙي ۽ سندس چارين شاهه سائينءَ تي به ڪرڙي نظر رکي هوندي. يقيناً، فقيري نظام جي طاقت جو مشاهدو ۽ استعمال ڪندڙ ڪلهوڙن کي خبر هئي ته ٻيون فقرائي خانقاهون به ڪيتريون طاقتور ٿي سگهن ٿيون ۽ مخالف ٿيڻ جي صورت ۾ متبادل قوت بڻجي سگهن ٿيون. شاهه لطيف جي سوانح حيات کي سمجهڻ لاءِ شاهه عنايت شهيد ۽ مخدوم عبدالرحمان شهيد جي واقعن کي ان زاويي سان ڏسڻ تمام ضروري آهي. اهو به ذهن ۾ رهي ته شاهه لطيف جو ابتدائي سير سفر هنگلاج ۽ ٺٽي طرف هو جيڪو انهن ڏينهن ۾ ڪلهوڙن جي انتظامي حدن کان ٻاهر هو. هي اهي ئي ڏينهن هئا جڏهن شاهه عنايت جي تحريڪ ٺٽي جي مغل نوابن ۽ زميندارن لاءِ وڏي پريشانيءَ جو سبب بڻجي وئي هئي. شاهه لطيف شاهه عنايت کان بي حد متاثر نظر اچي ٿو، اهو ته سر کاهوڙي ۽ رامڪلي مان ئي ظاهر آهي. اهو ئي سبب آهي جو شاهه لطيف ڏانهن ميان نور محمد ڪلهوڙي ۽ هالا جي مخدوم صاحبن جا مخالفاڻا رويا ۽ ڀٽائيءَ جي فقيرن سان تڪرارن جا کوڙ سارا واقعا شاهه سائينءَ جي سوانح ۾ نظر اچن ٿا.